სსიპ ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ მარტუნის საჯარო სკოლის დირექტორი აღავნი ავაქიანი, რომელიც უკვე 20 წელია საგანმანათლებლო დაწესებულების ხელმძღვანელი პირის თანამდებობაზე მუშაობს, აცხადებს, რომ სოფლების – მარტუნისა და ხოსპიოს მოსწავლეებისათვის სასიცოცხლოდ მნიშვნელოვანია ახალი სკოლის აშენება, რაც მისი აზრით, სოფლიდან ქალაქად ბავშვების მასობრივი გადინების შეჩერების ერთ-ერთ მთავარ შემაკავებელ ფაქტორადაც შეიძლება იქცეს.
მას დიდი იმედი აქვს, რომ საქართველოს განათლებისა და მეცნიერების სამინისტრო მარტუნის საჯარო სკოლას უკვე 2024 წელს ჩასვამს იმ ერთმილიარდიან პროექტში, რომელიც ქვეყანაში 2027 წლისთვის 800 საჯარო სკოლის კაპიტალურ რეაბილიტაციას ან სრულიად ახალი სკოლის აშენებას ითვალისწინებს.
„თავიდან საუბარი სკოლის კაპიტალურ რეაბილიტაციაზე იყო, შემდეგ უკვე სრულიად ახალი შენობის აშენებაზე მიდგა ჯერი. სკოლას აქვს ტერიტორია, მის ბალანსზე არსებული საკმაოდ დიდი მიწის ნაკვეთი, სკოლის ეზო, სადაც შეიძლება ახალი შენობის აშენება.
„ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში წელს უკვე რამდენიმე სკოლის რეაბილიტაციის ან ახლის აშენების პროცესი გადაწყვეტილია. ჩვენც უნდა დაველოდოთ ჩვენს რიგს. მანამდე სკოლაში რაიმე ხარჯის გაწევა ინფრასტრუქტურაზე მიზანშეწონილი არ იქნება და წელს ამიტომ არაფერი გაგვიკეთებია.
„საერთოდ, როცა დირექტორის თანამდებობაზე დავინიშნე, იმდენად ცუდი მდგომარეობა იყო, რომ თქვენ წარმოიდგინეთ, ფანჯრებზე მუყაო იყო გაკრული. მას შემდეგ, ბევრი რამ შევცვალეთ, დავაყენეთ მეტალო-პლასტმასის ფანჯრები, ჩავატარეთ რემონტი, შემოვიყვანეთ წყალი, დავამონტაჟეთ ცენტრალური გათბობა და ა.შ.“ – უთხრა „ბიზნესკონტინენტს“ აღავნი ავაქიანმა.
„მართალია, მცირეკონტინგენტიანი სკოლაა, 30 მოსწავლე გვყავს სულ, თუმცა საქმე მაინც ბევრია, როგორც დირექტორისთვის, ისე პედაგოგებისთვის. მინდა გითხრათ, რომ მასწავლებელების აბსოლუტური უმრავლესობა უფროსის სტატსუსი მქონეა. 18 მასწავლებელია დასაქმებული სულ, მათგან 16 უფროსია. ძალიან კარგი, მაღალკვალიფიციური და მეგობრული პედკოლექტივი გვყავს.
„ასეთ, მცირეკონტინგენტიან სკოლაში მასწავლებლებს ბუნებრივია, უფრო მეტი დრო აქვთ მოსწავლეებთან კომუნიკაციისთვის და შედეგიც სახეზეა. 9 კლასის დამთავრების შემდეგ, როცა ბავშვები ქალაქის სკოლებში განაგრძობენ სწავლას, მათზე საქებარი სიტყვები გვესმის ჩვენი კოლეგებისგან. სკოლის დამთავრების შემდეგ კი, ისინი საქართველოს უმაღლეს სასწავლებლებში – ახალქალაქში, ახალციხეში თუ თბილისში იღებენ უმაღლეს განათლებას. ადრე სომხური სექტორის ბავშვები უფრო ერევანში არჩევდნენ სასწავლებლად წასვლას, ახლა კი უკვე აღარ. ამჟამად ბევრი სწავლობს თბილისში, იქიდან დაბრუნების შემდეგ კი მუშაობას იწყებენ ბანკებში, იუსტიციის სახლში. საბედნიეროდ, ცოტაა ისეთი, რომელსაც არ აინტერესებს სწავლა“, – განუცხადა „ბიზნესკონტინენტს“ აღავნი ავაქიანმა.
დირექტორის თქმით, წელს ახალქალაქის მუნიციპალიტეტში მცირეკონტინგენტიანი სკოლები გარკვეული გამოწვევების წინაშე დადგნენ, რადგან მოხდა კლასების შეერთება, რამაც პედაგოგების საათების შემცირება გამოიწვია.
„წლევანდელ სასწავლო წლამდე კლას-კომპლექტები არ გვქონია, წელს კი უკვე მოგვთხოვეს, რომ სადაც 1-2 და 3 ბავშვია კლასში, მათი სხვა კლასებთან გაერთიანება მომხდარიყო. ამით, მასწავლებლებს საათები მოაკლდათ და უფროსი მასწავლებლების ნაწილი, სახელფასო დანამატს ვეღარ იღებს, რადგან ბუნებრივია, რომ კლასების შემცირების გამო, ყველა მათგანის 15 საათით უზრუნველყოფა უბრალოდ შეუძლებელია. ამან რა თქმა უნდა, სირთულეები წარმოშვა როგორც ჩვენთან, ისე მუნიციპალიტეტის სხვა მცირეკონტინგენტიან სკოლებში“, – აღნიშნა დირექტორმა.
მისი ინფორმაციით, სკოლაში ინფრასტრუქტურის გაუმჯობესების მხრივ თითქმის ყოველწლიურად კეთდება მცირე სარემონტო სამუშაოები, მაგრამ, ვინაიდან ჩნდება იმის პერსპექტივა, რომ ახლო მომავალში ახალი სკოლა აშენდეს, წელს ამ მიმართულებით თანხები არ დახარჯულა.
„მთავარი პრობლემა სკოლაში ისაა, რომ არ გვაქვს სპორტული დარბაზი, სამედიცინო კაბინეტი. ასევე, არ გვაქვს სააქტო დარბაზი, სადაც მოსწავლეებს მუსიკაში, ცეკვაში მეცადინეობის და ღონისძიებების გამართვის საშუალება ექნებათ. სკოლის ბიუჯეტით ამის გაკეთება ვერ მოხერხდება და განათლების სამინისტრო უნდა დაგვეხმაროს. თუკი ახალი ინფრასტრუქტურა ექნება სკოლას, მათ შორის სპორტდარბაზი და სააქტო დარბაზი, ბავშვებიც უფრო მეტად იქნებიან დაინტერესებული და მოტივირებული და არ წავლენ ქალაქის სკოლებში.
„ჩვენი სკოლის ბავშვები მშვენივრად ცეკვავენ, კარგად ხატავენ, ასევე კარგად სწავლობენ უცხო ენას, ინგლისურს. ახალციხეში ოლიმპიადაზე ჩვენმა მოსწავლეებმა, ქართული სექტორიდან, ცოტნე და მათე ყავრელაშვილებმა ჯილდოები მიიღეს. კარგი მასწავლებლები გვყავს ინგლისურის, როგორც ქართულ ასევე, სომხურ სექტორებში“, – განუცხადა „ბიზნესკონტინენტს“ აღავნი ავაქიანმა.
მისი თქმით, სკოლა და სოფელიც ინტერნაციონალურია, სადაც სომხები, ქართველები და სხვა ეროვნების ადამიანები ერთად ცხოვრობენ და აქედან გამომდინარე, ეთნიკურად სომეხმა ბავშვებმა სხვა სოფლების თანატოლებზე უფრო კარგად იციან ქართული ენა.
„სოფელში სომხები, ქართველები, ბერძნები უკვე დიდი ხანია ერთად, შეხმატკბილებულად ვცხოვრობთ. აქ არაერთი შერეული ოჯახია – ისეთი, სადაც ბავშვის დედა სომეხია და მამა ქართველი ან პირიქით. არავინ არ არჩევს ვინ სომეხია და ვინ ქართველი. არავინ არ ეუბნება სხვას, რომ ის სომეხია, ის ქართველია, სოფელში ასეთი დაყოფა არ არის. ერთმანეთთან შესანიშნავი ურთიერთობა გვაქვს. ჭირშიც და ლხინშიც ერთად ვართ.
„ასეთ გარემოში იზრდება მომავალი თაობა სოფელშიც და სკოლაშიც, სადაც, როგორც გითხარით, ინტერნაციონალური გარემოა – ქართველი, სომეხი, ბერძენი და რუსი ეროვნების პედაგოგები ასწავლიან. ბევრი ვიმუშავე იმისათვის, რომ სკოლაში ეროვნების გარჩევას არ ჰქონოდა ადგილი.
„როდესაც მე დავიწყე მუშაობა, გაყოფილი იყო ქართული, სომხური სექტორები. ახლა ეს ასე არ არის და ახლა ერთმანეთის მიმართ პატივისცემა და ძალიან კარგი ურთიერთობაა ჩამოყალიბებული. საერთოდ კი, უნდა ითქვას, რომ სომხური და ქართული სექტორები ჩვენს სოფელში სკოლის დაარსების დღიდანვე, ერთი საუკუნეა რაც უკვე არსებობს“, – განუცხადა „ბიზნესკონტინენტს“ აღავნი ავაქიანმა.
მარტუნის საჯარო სკოლის დირექტორის ინფორმაციით, სკოლაში უმაღლეს დონეზე მიმდინარეობს სახელმწიფო ენის სწავლება და ბავშვები კარგად ფლობენ ქართულ ენას.
„ახლა მშობლებიც უფრო მეტად დაინტერესებული არიან, რომ თავიანთმა შვილებმა თბილისში ან ჯავახეთის ქართულ უნივერსიტეტებში ისწავლონ. გვყავს მაღალი დონის ქართულის მასწავლებლები.
„მაგალითად, გურამ მურმანიშვილი აქ ჩემსავით, უკვე 30 წელია ასწავლის. იგი სომხურ სექტორში ქართულის როგორც მეორე ენის უფროსი მასწავლებელია და ძალიან კარგად მუშაობს ბავშვებთან. კმაყოფილი ვარ ქართული ენის სხვა მასწავლებლების შედეგებითაც. დღეს, ჩემი ახალგაზრდობის პერიოდისგან განსხვავებით, საქართველოში სახელმწიფო ენის ცოდნის გარეშე წარმატების მიღწევა ძალიან ძნელია. ეს უმრავლესობას გაცნობიერებული აქვს“, – აღნიშნა აღავნი ავაქიანმა.
მარტუნის საჯარო სკოლის დირექტორი ერთ ისეთ პრობლემურ საკითხზე ამახვილებს ყურადღებას, რაც ქალაქ ახალქალაქის ახლომდებარე სოფლების სკოლებში მოსწავლეთა კონტინგენტის შემცირების მიზეზია.
„რადგან ქალაქთან ახლოს ვართ, პრაქტიკულად მიბმულიც კი, და ავტობუსს უფასოდ დაჰყავს ბავშვები, აქედან გამომდინარე, ახალქალაქის სკოლებში სწავლის მსურველები ბევრნი არიან. როცა მოსწავლეები სოფლად 9 კლასს ამთავრებენ და ისინი სახელმწიფოს უფასოდ დაჰყავს ქალაქში, ეს გასაგებია, რადგან ჩვენი სკოლა 9-კლასიანია, მაგრამ როცა მე-9 კლასის ჩათვლით სოფელში სკოლა არის და მაინც პირველი და შემდგომი კლასელებისთვისაც ავტობუსი უფასოდ არის ხელმისაწვდომი, ეს, რა თქმა უნდა, ზრდის სოფლიდან ქალაქისკენ გადინების მსურველთა რაოდენობას.
„უფასო ავტობუსი რომ არ იყოს, მაშინ, დარწმუნებული ვარ, პირველკლასელების მშობლებს თავიანთი შვილების ქალაქში წაყვანის სურვილი არ გაუჩნდებოდათ. ადრე არავინ დადიოდა ქალაქში, მხოლოდ 9 კლასის დამთავრების შემდეგ განაგრძობდნენ იქ სწავლას. არც სასკოლო ავტობუსი იყო და ჩვენს სკოლაშიც უფრო მეტი ბავშვი ირიცხებოდა“, – განაცხადა აღავნი ავაქიანმა.
იგი მიიჩნევს, რომ სკოლის წარმატების ერთ-ერთი უმთავრესი ფაქტორი დირექტორის მიერ მაქსიმალურად დისციპლინირებული და მშვიდი სასწავლო გარემოს შექმნაა.
„ყველანაირად ვცდილობ, რომ სკოლაში კარგი ატმოსფერო სუფევდეს. თუკი პედაგოგს არ ექნება კარგი განწყობა, როგორ შეიძლება მან საინტერესო გაკვეთილი ჩაატაროს. ზოგადად, სასწავლო პროცესის წარმართვის საკითხთან დაკავშირებით მკაცრი მიდგომა მაქვს. გაკვეთილები, დაგვიანების გარეშე, დილის 9 საათზე უნდა დაიწყოს და სასწავლო პროცესის დასრულებამდე მასწავლებელმა მთელი განკუთვნილი დრო ბავშვებს უნდა დაუთმოს. ყველამ უნდა იხელმძღვანელოს ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით.
„მიმაჩნია, რომ სკოლაში წარმატების მისაღწევად მთავარი ადამიანური რესურსი და მისი მართებულად გამოყენებაა. სკოლის წარმატების მთავარი საწინდარი კარგი, განათლებული პედაგოგები არიან. ამავე დროს, თავად დირექტორიც უნდა იყოს განათლებული ლიდერი, რომელიც ეროვნული სასწავლო გეგმის მიხედვით უძღვება სასკოლო საქმიანობას.
„სასწავლო პროცესი ორიენტირებული უნდა იყოს მიზანზე და შედეგზე – რას ასწავლი, როგორ ასწავლი და რა შედეგს იღებ. ასევე სკოლის წარმატებას ადმინისტრაციის კარგი მუშაობაც განსაზღვრავს. სკოლის ნორმალური ატმოსფერო, ინვენტარიზაცია, უსაფრთხო გარემო, ძალზე მნიშვნელოვანია. ამ ყველაფრის შედეგი კი იმაში უნდა აისახოს, რომ ბავშვები კარგად სწავლობდნენ.
„სოფელში სკოლის არსებობა უმნიშვნელოვანესია, მით უფრო იმ პირობებეში, როდესაც სოფლად დღეს სკოლის გარდა არაფერი არ ფუნქციონირებს. თუ სოფელში სკოლა არ არის, ის რა სოფელია. მით უფრო ჩვენს სკოლას, როგორც გითხარით, საუკუნოვანი ისტორია აქვს.
„სოფელ ხოსპიოში, რომელიც დღეს ხოსპიოდ და მარტუნად არის დაყოფილი, სკოლა მე-20 საუკუნეში, 1923 წელს გაიხსნა. სკოლის ამჟამინდელი შენობის ერთი ფლიგელი შავქათ ბეგის კერძო საკუთრება იყო, რომელიც სკოლას გადაეცა, შემდეგ კი, ჩვენი თანასოფლელის, მარტუნი მიასნიკიანის ძალისხმევით მიამატეს ახალი შენობა.
„მდინარე ფარავანზე გაიდო ახალი ხიდი, რაშიც ასევე დიდი წვლილი მიუძღვის ჩვენს თანასოფლელს, მარტუნი მიასნიკიანს, რომელიც ბევრს ეხმარებოდა სოფელ ხოსპიოში. იგი ავიაკატასტროფაში დაიღუპა და როგორც ერთ-ერთ სომეხ ავტორს აქვს წიგნში აღწერილი, მთელი სოფელი ტიროდაო, იმდენად დიდი იყო ხალხის მხრიდან მისადმი პატივისცემა და სიყვარული. მისი გარდაცვალების შემდეგ სოფელ ხოსპიოს ნაწილს მარტუნი მიასნიკიანის პატივსაცემად, მარტუნი დაერქვა. საამაყოა, რომ წელს ჩვენი სკოლის 100 წლის იუბილეა“, – უთხრა „ბიზნესკონტინენტს“ აღავნი ავაქიანმა ქართულ ენაზე.
იგი წუხს, რომ მის ბავშვობაში ქართული ენა სომხურ სკოლებში სათანადო დონეზე არ ისწავლებოდა და სახელმწიფო ენის სწავლა მას მოგვიანებით, უკვე დირექტორის პოსტზე საქმიანობის შედგომის შემდეგ მოუწია.
„ადრე 2 საათი ეთმობოდა ქართულს, თან მე-5 კლასიდან იწყებოდა და შეიძლება ითქვას, რომ ქართული ენა მოგვიანებით ვისწავლე, არაერთ ტრენინგს ვარ დასწრებული, ზურაბ ჟვანიას სახელობის სახელმწიფო ადმინისტრირების სკოლაში 2 ჯერ ვიყავი ქუთაისში, ჯამში 80 დღე. ასევე ახალქალაქშიც არის ჟვანიას სკოლა და აქაც ბევრ ტრენინგზე ვარ დასწრებული, რომ უფრო კარგად მესწავლა სახელმწიფო ენა, სხვაგვარად სასკოლო საქმის წარმოება წარმოუდგენელია.
„აქაც, სკოლაში ქართულის მასწავლებლებს ვუსმენ, ზოგჯერ შესაძლოა, ყველაფერს სწორად ვერ გამოვთქვამ, მაგრამ ვცდილობ შეცდმომები გამოვასწორო და ახლაც მეტი და მეტი სწავლის სურვილს გამოვხატავ. ადრე, როცა არ მესმოდა ქართული, ძალიან რთული იყო, ახლა კი როცა მესმის და ვსაუბრობ, მომწონს ეს და კიდევ უფრო მოწადინებული ვარ“, – აღნიშნა აღავნი ავაქიანმა.
ღვაწლმოსილი დირექტორი და მასწავლებელი ამბობს, რომ პედაგოგის პროფესია რთულია, რადგან მომავალი თაობის აღზრდა უდიდეს პასუხისმგებლობასთანაა დაკავშირებული. მისი თქმით, თითოეულ ბავშვს ინდივიდუალური ხასიათი აქვს და მათთან მიდგომაც პედაგოგმა ინდივიდუალურად უნდა მოახერხოს.
„ბევრი მუშაობა მომიწია, ქართულის შესწავლის მხრივაც, არაერთი ტრენინგი მაქვს გავლილი იმისათვის, რომ ღირსეულად შემძლებოდა პედაგოგიური საქმიანობა სკოლაში. სასიხარულოა ის, რომ მასწავლებლის მიმართ ადრეც და ახლაც მორიდება არსებობს, ჩვენთან პედაგოგი პატივსაცემი ადამიანია.
„უბრალოდ, ბევრი უნდა იმუშაო იმისათვის, რომ დაამტკიცო, რომ ნამდვილი მასწავლებელი ხარ და კარგად და ნორმალურად მუშაობ, რაც იმაში გამოიხატება, რომ მოსწავლეებს შენი გაღებული შრომის შესაბამისი შედეგი აქვთ“, – აცხადებს აღავნი ავაქიანი.
იგი იმედს გამოთქვამს, რომ მომავალი 2024-2025 სასწავლო წლისთვის უკვე გარკვეული იქნება მარტუნის საჯარო სკოლის ბედი.
„ვფიქრობ, რომ როდესაც მომავალ სასწავლო წელს ჩვენ ისევ შევხვდებით ერთმანეთს, უკვე იქნება გეგმა ახალი სკოლის შესახებ. დიდ იმედს ვიტოვებ, რომ ამ დროისთვის საკითხი გარკვეული იქნება. ამას დიდი მნიშვნელობა აქვს ჩვენთვის, რადგან ახალ სკოლაში მშობლებსაც მეტი სურვილი ექნებათ ბავშვების მოყვანის.
„როგორც უკვე მოგახსენეთ, რამდენადაც შევძელით, გავაკეთეთ არსებული შენობა, და დღემდე ავად თუ კარგად მოვედით და ეს ყველაფერი სკოლის ბიუჯეტით გაკეთდა“, – უთხრა „ბიზნესკონტინენტს“ აღავნი ავაქიანმა.
მოკლე ბიოგრაფიული ცნობები აღავნი ავაქიანის შესახებ
დაიბადა 1957 წლის 15 აპრილს, თუმცა პასპორტში 1 ივნისი უწერია, წარჩინებით დაამთავრა ახალქალაქის #1 საშუალო სკოლა, ერევნის პოლიტექნიკური ინსტიტუტის ქიმიის ფაკულტეტი, რის შემდეგაც მშობლიურ რაიონში დაბრუნდა და მუშაობას ახალქალქის #82 პროფტექნიკუმში შეუდგა, მასტერის, პედაგოგის თანამდებობაზე, გარკვეული პერიოდი მუშაობდა სოფლის ბიბლიოთეკაში, მოგვიანებით კი, მარტუნის საჯარო სკოლაში პედაგოგიური საქმიანობა დაიწყო; 2003 წელს სკოლის დირექტორად დაინიშნა და დღემდე აღნიშნულ თანამდებობაზე განაგრძობს საქმიანობას. 2013 წელს დირექტორის სერტიფიცირების ტესტი წარმატებით ჩააბარა, 2023 წლის აგვისტოში ახალციხეში განათლების სამინისტროს კომისიასთან გასაუბრებაც გაიარა. მარტუნის საჯარო სკოლაში დირექტორის პოსტზე ამჯერად მხოლოდ მისი კანდიდატურაა წარდგენილი. ჩაბარებული აქვს მათემატიკის გამოცდა და დირექტორობის პარალელურად მათემატიკას ასწავლის. არის უფროსი მასწავლებელი, ჩაბარებული აქვს უნარების გამოცდა.
დაბლა, 2023 წლის 27 სექტემბერს გადაღებულ ბიზნესკონტინენტის ფოტოებზე: ახალქალაქის მუნიციპალიტეტის სოფელ მარტუნის საჯარო სკოლის მოსწავლეები გაკვეთილებზე
