მსოფლიო სახელმწიფოები, მათ შორის შეერთებული შტატების მოკავშირეები აცხადებენ, რომ ისინი ტრამპის მიერ დაწუნებული და კითხვის ნიშნის ქვეშ მოქცეული ირანის ბირთვული შეთანხმების გვერდით დგანან.
როგორც BBC იუწყება, დიდი ბრიტანეთი, საფრანგეთი და გერმანია ტრამპის საპასუხოდ აცხადებენ, რომ ხელშეკრულება „ჩვენი საერთო ეროვნული უსაფრთხოების ინტერესების“ მიხედვით არის დადებული. ევროკავშირმა კი განაცხადა, რომ „არც ერთ ცალკე აღებულ სახელმწიფოს“ არ აქვს უფლება, შეწყვიტოს „მოქმედი“ შეთანხმება, რომლის პირობებიც ირანს არ დაურღვევია.
ირანის პრეზიდენტმა, ჰასან რუჰანიმ განაცხადა, რომ შეერთებული შტატები „როგორც არასდროს, ისეა იზოლირებული“.
„შუძლია პრეზიდენტს მისი სურვილის მიხედვთ ანულირება მოახდინოს საერთაშორისო შეთანხმების?“ იკითხა მან.
„როგორც ჩანს მან არ იცის, რომ ეს შეთანხმება არ არის ორმხრივი შეთანხმება მხოლოდ ირანსა და შეერთებულ შტატებს შორის“, აღნიშნა რუჰანიმ.
2015 წელს გაფორმებულ დოკუმენტს ირანთან ერთად მსოფლიო სახელმწიფოები აწერენ ხელს, კერძოდ, დიდი ბრიტაეთი, შეერთებული შტატები, რუსეთი, საფრანგეთი, გერმანია და ჩინეთი. ხელშეკრულების თანახმად, ირანს, ბირთვული პროგრამის გაყინვის სანაცვლოდ სანქციები ნაწილობრივ მოეხსნა.
შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა, დონალდ ტრამპმა ირანის ბირთვული და ბალისტიკური სარაკეტო პროგრამის პოლიტიკის და ირანთან დადებული ბირთვული შეთანხმების, ასევე თეირანის მხრიდან ახლო აღმოსავლეთში ექსტრემისტული ჯგუფების მხარდაჭერის მიმართ უფრო კონფრონტაციული მიდგომა პარასკევს გამოხატა.
ტრამპი თავს დაესხა ირანს, როგორც „ფანატიკურ რეჟიმს“, ბრალ დასდო მას ტერორიზმის სპონსორბაში, თუმცა ბირთვული შეთანხმებიდან გამოსვლის საკითხზე კონსულტაციებს მოკავშირეებთან გამართავს, მანამდე კი საკითხს განსახილველად კონგრესს გადასცემს.
ტრამპმა თეთრი სახლიდან გაკეთებულ მიმართვაში აღნიშნა, რომ მისი მიზანია უზრუნველყოს ის, რომ ირანმა ვერასდროს შეიძინოს ბირთვული იარაღი.
„ჩვენ არ განვაგრძობთ იმ გზაზე სიარულს, რომლის პროგნოზირებადი მომავალიც არის უფრო მეტი ძალადობა და ძალიან რეალური საფრთხე ირანის ბირთვული იარაღის შეძენისა“, განაცხადა ტრამპმა და დაამატა, რომ შეთანხმება მეტისმეტად შემწყნარებლური იყო და ირანმა პლუტონიუმის მოპოვების ლიმიტს გადააჭარბა (შენიშვნა: პლუტონიუმი არის ქიმიური ელემენტი, რომელსაც ბირთვული იარაღის შესაქმნელად იყენებენ).
შეერთებული შტატების პრეზიდენტმა თქვა, რომ ამ პრობლემას მისი ახალი სტრატეგია გამოასწორებდა.
მანვე აღნიშნა, რომ შეერთებულმა შტატებმა დაიტოვა უფლება, ნებისმიერ დროს შეწყვიტოს ირანთან დადებული ბირთვული შეთანხმება.
განცახდებიდან რამდენიმე წუთში, ევროკავშირის საგარეო პოლიტიკის ხელმძღვანელმა, ფედერიკა მოგერინიმ კომენტარი გააკეთა და აღნიშნა, რომ შეთანხმება „მტკიცე“ იყო და რომ „შეთანხმების ვალდებულებების არანაირი დარღვევა არ დაფიქსირებულა“.
მანვე დაამატა, რომ „მსოფლიოში არც ერთ პრეზიდენტს“ არ აქვს უფლება, იმ შეთანხმების ერთპიროვნულად შეწყვეტისა, რომელიც გაეროს უშიშროების საბჭოს მიერ არის დადებული.
როგორც „როიტერსი“ წერს, მაშინ როცა ტრამპს არ გამოჰყავს შეერთებული შტატები შეთანხმებიდან, რომლის მიზანიცაა შეაჩეროს ირანი ბირთვული იარაღის შეძენისაგან, იგი აძლევს კონგრესს 60 დღეს იმისათვის, რომ გადაწყვიტოს, დააწესებს თუ არა ისევ ეკონომიკურ სანქციებს თეირანზე, რომელიც შეთანხმების თანახმად მოხსნილია.
შეერთებული შტატები წნეხის ქვეშ იმყოფება, არ შეაჩეროს შვიდ-ქვეყნიანი შეთანხმება, რომელიც 2015 წელს, ობამას პრეზიდენტობისას დაიდო და რომლის მიხედვითაც ირანმა, მასზე დაკისრებული სანქციების ნაწილობრივი მოხსნის სანაცვლოდ, თანხმობა განაცხადა გაყინოს თავისი ბირთვული პროგრამა.
ტრამპმა თავისსავე განცხადებაში თეირანი „სიკვდილის და ნგრევის“ განხორციელებაში დაადანაშაულა.
GUARDIAN.GE